Jak dbać o aktywność fizyczną i zdrowe odżywianie przedszkolaków? - rozmowa z dr Anetą Górską - Kot

Dlaczego ruch w wieku przedszkolnym jest ważny?

Okres przedszkolny to moment, w którym dziecko rozwija się niezwykle intensywnie i dynamicznie. W tym czasie odpowiednio dobrana aktywność fizyczna będzie stymulować prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu: usprawni i wzmocni nie tylko jego układ ruchowy, ale też nerwowy, wegetatywny czy krwionośny. Dzięki zajęciom ruchowym u dziecka poprawia się krążenie, polepsza praca płuc i serca, następuje prawidłowy wzrost mięśni oraz kształtuje się prawidłowa postawa. Ruch relaksuje i redukuje stres, a także kształtuje pamięć i umiejętność koncentracji. Poza tym pobudza apetyt i poprawia jakość snu.

Jaka dawka sportu jest dziecku niezbędna?

Dziecko powinno mieć zapewnioną aktywność fizyczną każdego dnia. Zarówno dawkę, jak i sam rodzaj aktywności dostosujmy do możliwości dziecka. Nie wszystkie dzieci są tak samo aktywne, nie wszystkie mają też takie same możliwości fizyczne. Pamiętajmy jednak, że dla dzieci ruch jest czymś naturalnym i odczuwają jego potrzebę, jest też dla nich formą zabawy i rozładowania nadmiaru energii. Dlatego obserwujmy malucha od początku, a na pewno zorientujemy się czy nasze dziecko wymaga bardziej aktywnych zajęć sportowych, czy może wystarczy mu np. spacer w parku. Oczywiście zachęcajmy dzieci do próbowania różnych form ruchu, ale nie zmuszajmy do niczego, bo wtedy dziecko może zniechęcić się zupełnie do aktywności fizycznej.

Do jakiej aktywności zachęcać dziecko?

Dla dziecka w wieku przedszkolnym wystarczające będą poste formy ruchu w postaci zabawy. W domu np. wystarczy włączyć muzykę i zachęcić malucha do tańca lub klaskania w jej rytm. Można go też poprosić, aby naśladował różne ruchy np. lecącego samolotu lub skaczącej żabki. Warto też, aby dziecko każdego dnia, chociaż kilka chwil spędzało na świeżym powietrzu. Berek, zabawa w chowanego, lepienie bałwana, jazda na sankach czy zwykły spacer w parku lub w lesie to bardzo proste aktywności, które zahartują młody organizm, dotlenią go, zwiększą jego sprawność i wydolność. Dzieci w wieku przedszkolnym mogą też już rozpocząć trenowanie różnych dyscyplin sportu. Jak wspominałam, aktywności należy dostosować do możliwości fizycznych dziecka, jednak niemniej ważne są jego predyspozycje psychiczne. Pamiętajmy bowiem, że nie każde dziecko będzie się dobrze czuło np. w sportach wymagających rywalizacji. Pomysłów na odpowiednie dla przedszkolaka aktywności możemy też szukać na stronach i w materiałach specjalnych akcji edukacyjnych poświęconych m.in. tej tematyce. Dobrym przykładem jest ogólnopolski program „Kubusiowi Przyjaciele Natury”, który obok edukacji ekologicznej porusza właśnie tematykę aktywności ruchowej przedszkolaków, przedstawiając propozycje różnych ciekawych aktywności, które z łatwością możemy wypróbować z naszym dzieckiem. Poza tym, zachęcajmy dziecko, aby samo proponowało zajęcia. Dzięki temu dowiemy się jakie formy ruchu sprawiają mu największą przyjemność.

Czy sport to wszystko, czy liczy się też dieta?

Prawidłowa dieta w tym wieku ma ogromne znaczenie. Przede wszystkim to, co dostarczamy do organizmu dziecka powinno być wartościowe pod względem odżywczym. Dziecko każdego dnia powinno więc otrzymywać niezbędną do prawidłowego rozwoju dawkę witamin i innych składników odżywczych, bez których jego organizm nie będzie w stanie się prawidłowo rozwijać. Dla organizmu przedszkolaka ważna jest też odpowiednia dawka energii. Dlatego właśnie tak ważnym uzupełnieniem wysiłku fizycznego jest prawidłowa dieta, którą należy dostosować do zaplanowanych na dany dzień aktywności. Dziecko powinno otrzymać z pokarmem tyle energii, ile danego dnia będzie potrzebować. Jeśli więc planujemy dzień z kilkugodzinną wycieczką do lasu, jazdę na łyżwach czy nartach, to na pewno tej energii musimy dostarczyć więcej niż w przypadku zabaw w domu. W takim wypadku wyjątkowo uważnie powinniśmy zadbać także o nawodnienie organizmu dziecka. Woda to podstawa, jednak w czasie wzmożonego wysiłku organizm traci też składniki mineralne, jak np. potas czy wapń. Kiedy więc aktywność fizyczna trwa dłużej niż 2 godziny, z pomocą mogą przyjść np. soki czy musy, które mają wygodną formę podania, ugaszą pragnienie, dostarczą witamin oraz pomogą w uzupełnieniu energii.

Jak powinna wyglądać dieta przedszkolaka?

Intensywny czas wzrostu, jakim dla organizmu dziecka jest wiek przedszkolny wymaga szczególnie uważnego komponowania posiłków. Przede wszystkim powinny być one jak najbardziej urozmaicone i pełnowartościowe. Ważne więc, aby w jadłospisie dziecka znalazły się produkty z różnych grup. Największy udział powinny mieć w niej warzywa i owoce, których, według zaleceń specjalistów, należy spożywać min. 5 porcji dziennie, z czego jedną może stanowić szklanka soku. Zawarte w nich witaminy są ważne dla naszego organizmu, np. prowitamina A wpływa korzystanie na wzrok, prawidłowy wzrost i rozwój kości, witaminy z grupy B są istotne w okresie wzrostu, a dodatkowo wspierają proces zapamiętywania i układ nerwowy. Witamina C, wzmacnia odporność i chroni przed infekcjami, a witamina D reguluje prawidłowy rozrost kości i zębów. Jak wspominałam, ważna jest też odpowiednia dawka energii dostarczanej do organizmu. Nie wolno nam przede wszystkim zapominać o śniadaniach. Prawidłowo skomponowane, zapewni odpowiednią dawkę energii na najbliższe godziny. Miska płatków z orzechami i miodem, kanapka z razowego pieczywa i np. szklanka soku pomarańczowego lub kubek kakao doskonale spełnią to zadanie. Także w kolejnych częściach dnia dbajmy o regularne posiłki.

Jak reagować, kiedy nasze dziecko nie mieści się w wagowych normach?

Nie wszystkie dzieci rozwijają się identycznie, dlatego w razie wątpliwości zawsze najlepiej porozmawiać z ekspertem. Gdy dziecko jest wyraźnie poniżej norm wagowych taka konsultacja jest niezbędna. Lekarz zaleci odpowiednie badania, które pomogą ustalić przyczynę. Bardzo ważne jest w tym przypadku utrzymanie prawidłowej diety, zapewniającej różnorodność składników odżywczych. Nie wolno więc przede wszystkim rezygnować z wartościowych produktów, takich jak warzywa i owoce, które są najlepszym źródłem witamin, mikro- i makroelementów oraz innych, cennych składników odżywczych. Wspomniane przeze mnie 5 porcji tych produktów wcale nie jest trudne do osiągnięcia, ani przygotowania. Wystarczy jabłko dodane do drugiego śniadania, miska surówki na obiad, garść marchewek czy szklanka soku rano. Urozmaicona dieta jest również ważna, gdy dziecko przekracza normy wagowe. W tym wypadku powinniśmy jednak szczególną uwagę zwrócić także na wspomnianą równowagę energetyczną – nie powinno ono otrzymać z pokarmem więcej energii niż jest w stanie spożytkować. Takie dziecko szczególnie warto też zachęcić do dodatkowej porcji aktywności fizycznej w ciągu dnia.

dr Aneta Górska - Kot - specjalista pediatrii, Ordynator Oddziału Pediatrii w Szpitalu Dziecięcym przy ul. Niekłańskiej w Warszawie, ekspert wspierający akcję „Kubusiowi Przyjaciele Natury”.

ZOBACZ RÓWNIEŻ:

Dieta wspierająca odporność dziecka - PORADY DIETETYKA>>

Ferie zimowe – co zrobić z dzieckiem?>>